Οι λεμφαδένες που σχετίζονται με τον μαστό βρίσκονται στο λίπος της μασχάλης (μασχαλιαίοι λεμφαδένες), στην περιοχή πάνω από την κλείδα (υπερκλείδιος χώρος), στο κατώτερο τριτημόριο του λαιμού (κατώτεροι τραχηλικοί λεμφαδένες) καθώς και στο έσω ημιθωράκιο πίσω από την πλάγια επιφάνεια του στέρνου (έσω μαστικοί λεμφαδένες).
Από όλες τις ομάδες λεμφαδένων στον καρκίνο του μαστού το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στους μασχαλιαίους λεμφαδένες, καθότι είναι αυτοί που επηρεάζονται πιο συχνά στον καρκίνο του μαστού. Οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες διακρίνονται σε τρεις ομάδες με βάση την ανατομική τους θέση:
1) Ομάδα Ι: αφορά τους κεντρικούς λεμφαδένες της μασχάλης που βρίσκονται προς τα έξω του ελάσσονος θωρακικού μυός.
2) Ομάδα ΙΙ: αφορά τους λεμφαδένες που βρίσκονται ακριβώς πίσω από τον ελάσσονα θωρακικό μυ.
3) Ομάδα ΙΙΙ: αφορά τους λεμφαδένες που βρίσκονται προς τα έσω του ελάσσονος θωρακικού μυ.
Κατά τον πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό αφαιρούνται μαζικά (en block) όλοι οι λεμφαδένες της μασχάλης (επίπεδα Ι,ΙΙ και ΙΙΙ).
Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο σταδιοποιείται με ασφάλεια η μασχάλη αλλά επιτυγχάνεται και καλύτερος τοπικός έλεγχος της νόσου. Ένας πλήρης λεμφαδενικός καθαρισμός μπορεί να έχει και θεραπευτικό χαρακτήρα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και ειδικότερα αν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα μόνο στους λεμφαδένες που αφαιρέθηκαν και σε κανένα άλλο σημείο του σώματος. Δυστυχώς όμως και ο πλήρης λεμφαδενικός καθαρισμός δεν είναι πανάκεια αφού μπορεί να συνοδεύεται από σοβαρές μετεγχειρητικές επιπλοκές. Όταν ο λεμφαδενικός καθαρισμός συνοδεύει μια ριζική επέμβαση στο μαστό τότε εκτελείται δια της ίδιας τομής. Αν συνοδεύει μια συντηρητική επέμβαση στο μαστό μπορεί να απαιτηθεί μια δεύτερη τομή κοντά στην μασχάλη εφόσον η βλάβη στον μαστό βρίσκεται σε απόσταση από την μασχαλιαία κοιλότητα.
Διάρκεια Πλήρους Λεμφαδενικού Καθαρισμού: 60-90 λεπτά
Πιθανές Επιπλοκές: ο πλήρης λεμφαδενικός καθαρισμός εμφανίζει σχετικά αυξημένο ποσοστό μετεγχειρητικών επιπλοκών. Οι συχνότερες περιλαμβάνουν:
- Δημιουργία αιματώματος
- Δημιουργία Ορόματος (Seroma)
- Λεμφόρροια
- Διαπύηση τραύματος
- Λεμφοίδημα άνω άκρου: ως λεμφοίδημα καλείται το σταδιακό ή απότομο οίδημα (πρήξιμο) του άνω άκρου (σε μικρή ή όλη την έκταση) που μπορεί να ακολουθήσει τον πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό. Η κατάσταση αυτή προκαλείται λόγο της καταστροφής των λεμφαγγείων που μεταφέρουν την λέμφο από το χέρι προς τον θώρακα. Μπορεί να είναι πρόσκαιρο (60% των περιπτώσεων) ή μόνιμο (40% των περιπτώσεων) και εμφανίζεται σε ποσοστό 20-40% μετά από πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό.
- Υπαισθησία του δέρματος της μασχάλης και κάτω από τον βραχίονα.
- Ελάττωση της κινητικότητας του άνω άκρου στην περιοχή του ώμου.
- Κάκωση νεύρου με επακόλουθη πτώση της ωμοπλάτης.
- Κάκωση νεύρου με επακόλουθη απώλεια δύναμης του πλατέως ραχιαίου μυός (μυς που χρησιμοποιούμε για να σκαρφαλώσουμε ή να κάνουμε έλξεις).
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ:
- Σταδιοποιεί αξιόπιστα την κατάσταση όλων των λεμφαδένων της μασχάλης.
- Προσφέρει άριστο τοπικό έλεγχο της νόσου.
- Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να έχει θεραπευτικά οφέλη.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ:
- Ριζική επέμβαση με αυξημένο ποσοστό νοσηρότητας (επιπλοκών)